Hồi nhỏ ai hỏi tui thích làm gì tui sẽ trả lời dạ làm Giám đốc. Lúc đó ai mà hỏi thêm vậy Giám đốc là làm gì, tui sẽ trả lời luôn là dạ làm giống Ngài A Lếch Phơ Gu Sơn (chuẩn giọng VTV). Có người đã cố giải thích cho tui là Sir Alex Ferguson không phải là Giám đốc đâu, ông ấy là Huấn luyện viên kìa mà, thì tui gãi đầu bất phục.
Tui không thích coi bóng đá nhưng tui thích hình ảnh những người đàn ông trung niên, vẻ ngoài uy quyền đĩnh đạc ngồi giữa bộ tham mưu, thường ăn mặc đẹp (nếu bạn coi Series A của Ý thì tất cả đều ăn mặc đẹp), và có thể hành xử như bố đẻ với cầu thủ thần tượng của bạn. Nhìn mới giống Giám đốc không chứ.
Rồi tui chơi Football Manager, một game giả lập làm Huấn luyện viên (HLV). Game này làm tui càng lúc càng tin là nếu một HLV tốt hoàn toàn có thể bước ra ngoài làm Giám đốc bất kì công ty nào, bởi vì với tui, nghề HLV là thứ nghề làm Tướng (leadership) mang tính thủ công cao nhất. Thể thao đối kháng theo đội là một dạng thức đơn giản hóa một trận đánh trong chiến tranh, tuyển quân, nuôi quân, bày binh bố trận, chinh phạt, thắng và thua, tất thảy đều là những việc mà một vị tướng thời chiến từng phải kinh qua. Nhưng Thể thao hiện đại cần những HLV phải xịn hơn, không chỉ còn lo chuyện trận mạc, mà còn là những chiêu cờ đằng sau sân bóng, để cho dù năm nay không vô địch, không có cup, vẫn thu được lời. Manager không còn là Tướng nữa, mà họ là Vua!
MANAGER – ÔNG VUA CỦA CÔNG TY ĐỘI BÓNG
Sports is an industry. This makes football clubs a BRAND” – Phillip Kotler
“Thể thao bây giờ là một ngành công nghiệp tỉ đô, những đội bóng bây giờ đã trở thành những thương hiệu”.
Hầu hết những CLB Bóng đá chuyên nghiệp đều hướng đến mục tiêu vươn rộng hình ảnh và tên tuổi của mình ra khắp các châu lục. Phân bố theo nguồn thu thì:
- Các hoạt động trong ngày diễn ra trận đấu (29%)
- Bản quyền truyền hình (44%)
- Tài trợ và Quảng cáo (27%)
JURGEN KLOPP – NGƯỜI ĐI XÂY ĐẾ CHẾ
Quay trở lại nói chuyện của Nhà Vua, câu chuyện Đế Vương mỗi người mỗi kiểu, nhưng điều giúp họ đoạt được lòng người chính là những danh hiệu. Hãy nhìn Sir Alex Ferguson lấp đầy phòng truyền thống của Manchester United bằng cúp vô địch, hay như “Người Đặc biệt” Jose Mourinho, ăn to nói phét nhiều nhưng thành tích cũng hơn nửa những lời hứa hẹn đó. Miễn là ông “được việc”.
Tui lại thích những người cũng được việc nhưng kiệm lời, với tui đó là nét đẹp của một người đàn ông thực thụ, Jurgen Klopp là một người như vậy.
Sau này nhìn lại, đã có nhiều bài báo gọi ông là Người đi xây Đế chế, khi trong vòng khoảng 10 năm, ông đã vực dậy 2 đội bóng của Châu Âu là Borussia Dortmund và Liverpool để tiến những bước thần kì. Ở Dortmund, từ một đang trên bờ vực rớt hạng đến thế lực mới phá vỡ thế thống trị tuyệt đối của Bayern Munich với 2 chức vô địch Bundesliga liên tiếp và suýt chút nữa đã lên tới đỉnh ở Champions League. Năm 2015, khi được bổ nhiệm là “sếp” ở Liverpool,một trong những đội giàu truyền thống nhất nước Anh nhưng luôn bị giới bóng bánh ngờ vực, Jurgen Klopp lại một lần nữa tỉ mẩn xây dựng lại đế chế từ từ, từng chút một và đưa đội chủ sân Anfield đến những vinh quang của bóng đá Châu Âu theo một cách rất đàn ông: Hứa và Hoàn thành.
Ông Michael Gordon, Chủ tịch Fenway, đã nói về Klopp và cũng là người đã bổ nhiệm ông: “Quyết định của chúng tôi dựa trên những dữ liệu thường dùng để bổ nhiệm một CEO, Klopp đúng là hình mẫu một người ai cũng có thể tin tưởng giao phó để lèo lái một Công ty”. Những dữ liệu mà Gordon nói tới là: Hiệu quả (Goal and Deliverable), Nhân sự (Human Resources) và Ảnh hưởng tốt đến tài chính (Financial Impact).
1. HIỆU QUẢ
HỨA LÀ HOÀN THÀNH
Khi được đưa về Liverpool ngồi ghế nóng, mục tiêu mà Fenway Sports đưa ra cho Jurgen Klopp là chắc suất vào Champions League đều mỗi năm, không cần vô địch, nhằm đảm bảo về tài chính cho đội. Cũng phải nói thêm, Liverpool trong giai đoạn này đang rất bết bát về phong độ cũng như chuyện tiền nong để vận hành đội, khi Fenway mua lại Liverpool năm 2010, họ chỉ bỏ ra số tiền 350 triệu Euro và gánh một cơ số nợ tồn đọng.
Trong buổi họp báo ra mắt với vai trò HLV của Liverpool, không khi lúc đó có phần căng thẳng, Klopp thể hiện làn gió của mình bằng những lời phát biểu thật sát đất, nhưng vẫn đầy nội lực của một người tự tin hoàn toàn vào năng lực của mình và tiềm lực của đội:
“We can wait for (Premier League title) but I don’t want to say we can wait 20 years. If we sit here in four years I think we’ll have won one title – I’m pretty sure.”
“Chúng ta có thể chờ, nhưng không phải chờ 20 năm nữa. Sau 4 năm nữa, nếu tôi vẫn ngồi đây, tôi nghĩ chúng ta đã có 1 chức vô địch rồi – KHÁ LÀ CHẮC KÈO!”
Cách ông nói câu này giống như đang nói về một bước chắc chắn trong kế hoạch hơn là một lời hứa. Và đúng thật, 4 năm sau, ông cùng Liverpool vô địch Champions League năm 2019, cùng mùa giải đó Liverpool cũng nâng cao cúp vô địch Ngoại hạng Anh mùa 2019-2020 và FIFA Club World Cup. Riêng Jurgen Klopp “lụm nhẹ” giải HLV xuất sắc nhất năm 2019 do FIFA trao tặng. Nếu chỉ đo lường về độ hiệu quả trong kinh doanh, Klopp đã hoàn thành nhiệm vụ vượt mức mong đợi khi sau năm tài chính 2018, giá trị của Liverpool đã vượt ngưỡng 1 tỉ Euro, cũng là lần đầu tiên trong lịch sử từ khi hình thành CLB.
HOẠCH ĐỊNH TỐT
Quản lý riêng của Klopp đã chia sẻ trong giai đoạn cuối của ông tại Dortmund, khi Klopp bắt đầu tìm kiếm bờ bến mới, ông đã brief rất rõ với agent của mình là : không cần phải là một CLB top đầu, phải là một dự án thú vị và cần được giúp sức. Trong hoàn cảnh đó, không đâu vừa vặn cho Jurgen Klopp như Liverpool F.C. Liverpool là một thương hiệu bóng đá lâu đời, giàu truyền thống và giàu xúc cảm, người dân thành phố cảng rất nhiệt thành với bóng đá thậm chí đến mức hooligan (có vẻ các thành phố cảng đều vậy – nhìn anh em Hải Phòng). Đội bóng thành phố họ đã từng rất mạnh và nhiều lần vô địch các giải đấu. Chiến thắng kinh điển nhất của Liverpool trong kí ức gần nhất của tui là trận Chung kết Champions league năm 2005, khi họ thắng trước AC Milan ở Istanbul lên ngồi vô địch. Cách họ thắng trận này cũng siêu oanh liệt khi bị dẫn 3-0 lúc hết hiệp 1, gỡ lại 3-3 rồi định đoạt trên chấm phạt đền.
Nhưng liền nhiều năm sau đó, Liverpool không có một danh hiệu nổi bật nào. Họ cần một sự cải tổ bộ máy khi fan rất nóng mặt với ban bệ CLB và nhất là tổ Chuyển nhượng và Tìm kiếm tài năng.
Jurgen Klopp biết mình đã đặt chân đến một thành phố đặc biệt của thế giới bóng đá, và điều đầu tiên ông làm là khơi lại niềm tin của người hâm mộ bằng những chiến dịch quảng bá và đầu tư vào chiều sâu của đội bóng bằng chiến lược đào tạo. Klopp nhận ra từ rất sớm rất nhiều vấn đề của đội khi đặt chân đến vùng Merseyside, không phải ở chất lượng cầu thủ hay nhân sự, mà là ở tinh thần. Luôn tồn tại một sự bồn chồn, mất niềm tin từ ở trong và cả ngoài sân bóng. Theo như cách ông nói, những con người ở đây đã không còn niềm vui nữa. “Khi tôi đến, tôi không thấy một ai thích đội bóng này, ngay cả bản thân đội bóng cũng vậy. Tất cả mọi người đều cảm thấy nặng nề và không xứng đáng với một Liverpool đã từng trên đỉnh cao”. Với fan của Liverpool và fan bóng đá nói chung, ông chọn một sách lược quảng bá thẳng thắn “Sự tin tưởng sẽ đưa đến thành công”. Ông kêu gọi mọi người hãy cho những cầu thủ Liverpool thứ họ cần nhất lúc này: xúc cảm.
“We have to change from doubters to believers. Now!”
“Cả đội cần được tái thiết, chính các bạn sẽ cho chúng tôi năng lượng đó”. “Lịch sử của chúng ta đã từng rất vĩ đại, hãy trả nó về với sân bóng, đừng mang cất nó đi nữa”
Sau mùa bóng 2019, không một ai còn nghi ngờ Jurgen Klopp.
2. NHÂN SỰ
QUẢN TRỊ BẰNG LÒNG NGƯỜI
Jurgen Klopp nhớ hết tên của nhân viên của đội bóng, đâu đó 80 người! Khi nói về chiêu thức này, Klopp nói “Chào một người bằng tên của họ là con đường ngắn nhất để chạm đến trái tim”.
Để nhớ tên mọi người, Klopp sẽ chào tất cả những ai ông gặp mặt từ bãi xe lên đến phòng làm việc vào mỗi sáng,không nhớ thì hỏi, chính sự ngượng ngùng sẽ ép ông nhớ tên người đó vào lần gặp sau. Những đội bóng lớn bây giờ đều đa sắc tộc và đa văn hóa, đó là chưa kể rất nhiều trong số đó là ngôi sao triệu đô, và để làm sếp của tất thảy thì người đứng đầu phải xây dựng được một nơi làm việc phù hợp với tính đa văn hóa đó. Tính cộng đồng của Đội bóng được đẩy lên hàng tối quan trọng dưới thời Klopp. Trong cuộc họp toàn đội đầu tiên, Klopp mời tất cả nhân viên vào tham dự và bắt đầu giới thiệu từng người một. Ông quan điểm “Mọi người đều góp một phần vào chiến thắng của đội vào những buổi sáng Thứ Bảy, cho dù có mặt trên sân hay không”, vì vậy, ông luôn yêu cầu các cầu thủ của mình sinh hoạt chung với nhân viên của Sân vận động. Mo Salah, siêu sao với mức lương khoảng 200 ngàn Euro mỗi tuần, sẽ ngồi ăn trưa cùng với một nhân viên bảo vệ trong phòng ăn như hai đồng nghiệp ngang cấp.
BẢN LĨNH
Lúc mới nhậm chức, Klopp gỡ bỏ cho các cầu thủ sức nặng tâm lý bằng cách quy tất cả về mình “Đừng quan tâm tới chỉ trích và dư luận, các cậu chỉ cần quan tâm tới một lời chỉ trích mà thôi, của tôi!”
Tiền vệ Adam Lallana khi nhớ lại giai đoạn này: “Ông ấy đã nói rất nhiều về niềm tin, về việc phải tin vào bản thân và mặc kệ tất cả những thứ khác”. “Hãy dốc sức vì TÔI”.
Xốc vác lại tinh thần tập thể là chuyện khó, đó là chưa nói tới việc phải chứng tỏ mình trong một khoảng thời gian ngắn ngủi. Trận ra quân của Klopp, Liverpool hòa Tottenham Hotspurs, không quá tệ. Liền sau đó là hai trận thắng trước Bournemouth tại League Cup và nổ 3-1 trước Chelsea tại Giải Ngoại hạng. Rõ ràng, tinh thần của đội đã vững vàng hơn trước.
Với Ban Huấn luyện, Klopp đã đứng ra bảo vệ những cấp dưới của mình trước cơn bão chê bai sau thời Brendan Rodgers, người đã gián tiếp kéo đội đi xuống bằng những pha chuyển nhượng sai lầm. Klopp phát biểu trước báo giới rằng ông vẫn tin tưởng những con người này như thế nào, kèm theo đó là đưa ra những quyết định chuyển nhượng siêu việt để cải tổ đội. Một mặt, Klopp phát triển những viên ngọc thô sẵn có, minh chứng lớn nhất là Roberto Firmino. Chỉ trước đó một mùa bóng, Firmino vẫn đang chật vật với cuộc sống mới ở Anh, cũng như chưa tìm được tiếng nói trong đội vì bị xếp đá sai sở trường, thì chỉ sau khi Klopp đến, anh thăng hoa rất nhanh và sau đó trở thành một trong những trụ cột của đội. Khi nói về Klopp trong một cuộc phỏng vấn, Firmino đã dành sự biết ơn: “Ông ấy là một món quà cho tôi, và cho Liverpool, tôi không nghĩ mình có thể ngưng khen ông ấy trước quý vị được”.
Mặt khác, Klopp đã mang về Anfield những cái tên mà về sau, tất cả đều tỏa sáng rực rỡ với giá chuyển nhượng hiện tại tăng vài lần so với khi được chuyển nhượng về trướng Liverpool. Những Sadio Mané ,Mohamed “Mo” Sallah,Virgil van Dijk…đều nhờ thầy Klopp mà phất lên. Ông đã tạo nên một đội bóng hoàn toàn nhờ vào năng lực đầu tư ở con người và sự tin tưởng, những cầu thủ chắc sẽ không đạt được đỉnh cao như vậy nếu không có Jurgen Klopp.
“Tôi muốn tất cả nhân viên của mình cảm thấy vui vẻ, và với vai trò của một Manager, điều đó đồng nghĩa tôi có thể hoàn toàn tin tưởng họ. Tôi tin một nhân cách lớn thì phải thoải mái khi quanh mình đều là những người giỏi hơn trong một lĩnh vực mình cần làm tốt.”
TUYỂN DỤNG VÀ BỔ NHIỆM
Nhờ phong cách làm việc chú trọng vào sự tin tưởng và trao trọng trách, quanh Klopp luôn có những người giỏi nhất.
CEO Peter Moore đến Liverpool sau Klopp khoảng 1 năm, từng làm sếp lớn ở Microsoft và EA Games, trực tiếp gỡ khỏi vai Klopp gánh nặng về chuyện vận hành và tài chính, tạo tiền đề để Klopp xây dựng đội. Ông nói về Klopp: “Jurgen Klopp là một nhân cách rất lớn, không phải chỉ vì truyền thông mà thực sự ông ấy là như vậy: một người truyền cảm hứng.”
Trợ lý HLV Peter Krawietz, nickname “The Eye” – “Thần Nhãn”, đã đi cùng Klopp từ thời ông ở Mainz với vai trò phân tích chiến thuật giữa trận và hướng dẫn hàng tiền vệ. Ông này sẽ phân tích “real-time” trận đấu trong hiệp một, đến khi giữa hiệp sẽ chiếu video cho các cầu thủ và bày đấu pháp cho hiệp hai.
Giám đốc Thể chất Andreas Kornmayer và Giám đốc Dinh dưỡng Mona Nemmer. Klopp cũng chủ đích “săn” hai nhân tài này từ Bayern Munich vì đội bóng này từng săn hai siêu sao Gotze và Lewandowski của ông thời Klopp còn nắm Dortmund. Việc săn chuyên gia với Klopp cũng quan trọng y như săn cầu thủ, thậm chí ông còn khẳng định bản hợp đồng kí với Mona Nemmer là cuộc chuyển nhượng đẳng cấp nhất của mình. Giám đốc Dinh dưỡng Mona Nemmer là bếp trưởng phụ trách dinh dưỡng cho Đội tuyển Quốc gia Đức trong 6 năm và đồng thời là người nắm chính chương trình phát triển thể chất cho tuyển trẻ Đức. Cùng với Andreas Kornmayer, hai người họ đã phát triển một chương trình tập luyện và dinh dưỡng cho từng cầu thủ dựa trên phân tích data sức khỏe và máu. Chất lượng thực phẩm và bữa ăn của đội được đẩy lên hàng top trên thế giới, dù chỉ mới vài năm trước cả đội vẫn còn đang ăn English Breakfast miệt mài.
Chiến thắng của Liverpool không chỉ nhờ những đôi chân của cầu thủ, mà là ở bộ não và tầm nhìn của Klopp. Cách ông tuyển cầu thủ cũng rất thẳng: “Không ai cần một thằng ngu biết đá một trái banh hết”. Ông chỉ tuyển người thích hợp với tinh thần và văn hóa của đội. Như khi Klopp muốn kí với Tiền vệ Georginio Wijnaldum, ông đã mời cầu thủ này về nhà dùng bữa và chủ yếu hỏi về kì nghỉ gần nhất của anh, tuyệt nhiên không đụng đến chuyên môn bóng đá.
3. ẢNH HƯỞNG TỐT ĐẾN TÀI CHÍNH
SUY NGHĨ NHƯ DOANH NHÂN
Giỏi giang và tài năng mà làm gì khi không kiếm ra tiền bạn ơi.
Từ lúc vừa vào nghề Klopp đã suy nghĩ như một doanh nhân. Năm 2005, khi còn làm HLV trưởng của Mainz, ông được mời tham gia bình luận sau những trận đấu của ĐTQG Đức trên sóng truyền hình. Sau vài lần tới công chuyện, ông nói cần có một cách làm việc trực quan hơn, cụ thể là cần có một phần mềm để ông có thể xem lại các phân đoạn trong trận ở nhiều góc camera khác nhau và một màn hình để ông vẽ đè lên khi phân tích chiến thuật. Lúc đó, không có công nghệ nào có thể đáp ứng nhu cầu này, vậy là ông thuyết phục Nhà đài phát triển một phần mềm như vậy, kèm điều kiện cho ông xài free khi mang về dùng cho Câu lạc bộ (Stonk!).
Hiểu bóng đá, ông hiểu rõ vai trò của mình sau khi đã trao quyền cho những người khác, đó chính là mang tính giải trí cao nhất về cho từng trận đấu của đội.
“Bóng đá chính là trình diễn. Nếu màn trình diễn không đủ hay thì chỉ có 2 fan hâm mộ có thể ngồi tới cuối trận”. – Jurgen Klopp
Chính vì vậy, dù dẫn dắt đội bóng nào, Mainze, Dormund hay Liverpool, ông cũng áp dụng mang triết lí bóng đá Gegenpressing. Klopp không phải người khai sinh ra phong cách này, nhưng ông đã đưa nó đến đỉnh cao và gây ảnh hưởng lớn đến lối chơi bóng của Premier League cũng như Bundesliga. Lối chơi này yêu cầu thể lực rất lớn ở tuyến giữa, khi các tiền vệ (thậm chí trung vệ) phải liên tục áp sát hàng thủ của đối phương khiến họ lúng túng và mắc sai lầm, từ đó nhịp độ trận đấu luôn được giữ ở mức cao và dĩ nhiên, xem rất giải trí.
Liverpool thành công nhờ chiến thuật này chính là quả ngọt cho sự chuẩn bị rất căn bản của Jurgen Klopp ở khâu hậu cần.
THƯƠNG HIỆU CÁ NHÂN
Trên băng ghế huấn luyện, Klopp được xem là một trong những Manager nhộn nhất của bóng đá Châu Âu. Số meme về Jurgen Klopp khi ông chỉ đạo trận đấu chắc một 9 một 10 so với thầy Park nhà ta.
Ngoài sân bóng, Klopp tính toán để nâng cao thương hiệu bản thân bằng nhiều cách Vẫn là ở buổi Họp báo đầu tiên, ông đã gọi mình là “Người Bình thường” như là cách so sánh ngang rất tinh tế với “Người Đặc biệt” Jose Mourinho và nó đã trở thành nickname của ông từ đó. Không quá đĩnh đạc, Klopp mang lại cảm giác gần gũi với nụ cười lớn và một bộ râu nghệ sĩ, nhờ vậy, ông cũng là một trong những Người nổi tiếng có nhiều hợp đồng quảng cáo nhất trong giới bóng đá, và là một trong số ít những Manager có thể kiếm tiền bằng cách này. Theo tính toán, mỗi năm Klopp kiếm khoảng 1 triệu Euro từ quảng cáo và mang về cho đội hàng loạt hợp đồng tài trợ, trong đó có nhiều brand muốn tài trợ cho Jurgen Klopp hơn là Liverpool.
KẾT
Có nhiều bài học mà một người sếp tốt có thể dạy chúng ta, vì cho dù không phải là sếp của bất kì ai thì mình cũng nên biết cách làm sếp của cuộc đời mình. Jurgen Klopp làm tui hào hứng khi đọc hơn bởi vì sự thành công của ông tới từ những Đức tính và Tầm nhìn mà tui nghĩ ai cũng cần học: Cách ông xây dựng sự tin tưởng, tôn trọng và bao quanh mình bằng những người giỏi.
Và nhân đây, cũng xin kính thưa với những người ngày xưa đã cố gắng nói với tui HLV không phải Giám Đốc, dạ đúng, bởi vì họ còn xịn hơn một Giám Đốc nữa.